• Aucun résultat trouvé

النص الشعري العربي الموجه للاطفال في الجزائر (1990-2010) دراسة اسلوبية

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "النص الشعري العربي الموجه للاطفال في الجزائر (1990-2010) دراسة اسلوبية"

Copied!
274
0
0

Texte intégral

(1)

ا ّ ا

ا ّ ا

ا ّ ر

ا

ا

او ا !

" ا ةرازو

ّ

ـــــــــــــــــ & '

ـــــــــــــــــــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ() * ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1

(, او -

ا بد0و 1

ّ

ا ّ 2

ــــــــــ

ن

1

ّ

ا !45

-

ا بد0و

6و أ

ـ

&

ّ

&

ــــــــ

(

ـــــ

"8د 9

ــــــــــ

ا ﻩار

ــــــــــــ

ا بد0 ; م

- ــــــــــــــــ

=>?)

:

6 ي ا ' بدأ

B ا دا Cإ

:

ر "8 ا ذ "F0 فا Hإ

:

ن ـــ I

C

J 4 ا K* قاز ا

C

!5 ا M او !FN ) ا ـــــــــــــ & ا ــــــ O0 ـــــــ ,> ا ـــــــ 01 أ. د / ي ــــــــ* ا م ــــــــــــــ "& أ . ت . ع ـــــــــــــــــــــــ() * ــــــــــــــــ & ' 4U ر 02 أ. د / J 4 ا K* قاز ا C أ . ت . ع ـــــــــــــــــــــــ() * ــــــــــــــــ & ' ار &و W & 03 د / ت ــ8 6 K* ـــــــــــــ ا أ . م . أ ـــــــــــــــــــــــ() * ــــــــــــــــ & ' 5 (& ا YC 04 أ. د / ــــــــــــــــــــــــ "* !ــــــــــــــــــ F أ . ت . ع ة ـــــــــ[4\ ـــــــــــــــــــ & ' 5 (& ا YC 05 أ. د / يواز Kــــــــــ* ــــــــــــــــ & أ . ت . ع ( B(45 ــــــــــــــــ & ' 1 5 (& ا YC 06 د / ــــــــــــــــــــــ _ ل ـــــــــــــــــــــ 8 أ . م . أ ــــــــــــــــــــ & ' ـــــــ ab 5 (& ا YC

& ا (4 ا

1439

-

1440

ـ_

/

2018

-

2019

م

f

ا ي

ّ

ا =

( ا

ّ

ــــ

g' hا

ا

ا ; ل , i

)

1990

-2010

(

ّ f Fأ Fارد

5 (hا ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ( ـــــــــــــــــــــــــ

(2)

(3)

(4)

د ل ط ا ،رو ا ب أ ن ھو اذ و ةرور ! " ت$و ا % ن& ا ل ! % مھراودأ ب ( إ نو ر ا ( ! د$و ،* + ا % $ ن بدأ ج "إ - و ،ل ط ا + د ر .ر ق0 ر $ %آ أ . !3 و ( 4 ك ذ ، " ، و & 6 ل ، و بد ا ن ءز+ ل ط ا بدأ ن9% ل ط ا مھ ءار0 ا ن ةدود 0 ط ط0% (" ُ ث د وھو ، م ر ظ ةءور0 ا = % ن ز ا ن ن "ر$ ذ" >إ ةر ا ، ر0 ا ن ، د " ن "أ ك ذ " >و د+ ? د ل ط 6 ا د ا ر 4 ھ @ و0" ا ت ا تدِ+ ُو " >د و ،ا تاد+ او داد+ ا ن ! ( 4و ل + ا . ل ط ا بدأ ر و ھ "اد ت و ر @أو ص $ ن و ف@ تارد0 ا مھد"4 4اد Dا ، د "ھذ ا تارد0 ا " و م يو ر ا ب" + ا % ! " ط !و رار0 !او م د ! " ا ب"او+ ا . و % ،ل ط ةد& او 0 ا ن رد0 ا اذھ ( 4 وھو ھ ا هذھ ل ل ط ا بدأ ن و ه "! اذھو ، ء >ا ن ر&از+ ا د 0" رد+ ا د0" ا 0 ا مھأ ك ذ ل @ G % ،ن ر@ ا نر0 ا لG6 ت او ث ت !راد ا ا 0 ت ھا حر! او ر @ او $ ت" نإو . ز ر ا لو 3! 4و ( 4 ل طI بو ا ر ا ير @ ا ص" ا % ر&از+ ا ن ةد ا ةر ا % ، 1990 و 2010 ، ءو ا ط ! ك ذ و 4 ض ( ، 0 ! ت !ارد % إ قرط ا م م ا ب"او+ ا !اردو ر @ ا اذھ أ !ارد ، و ! د $ @ ن + = ير @ ا ص" ا O ا " ا ت "و ا ن4 ف@ ا نأ "3 ل ط ا س " % ار?أ كر . ث ا فادھأو عو و ا ـ ھأ : نإ ل ط ا ن4 ث د ا ( 3 > ب ر أ * + ، ر ا م 4 ن اذ9% %و@ 6 ه او . ر = ا م 4 ن9% ، ر ب ر. ب +4 ء % "إ ،ك ذ ،ل 6 ا ( 4 مو0 % ل ،ب& + ا م 4 "إ ،قط" او 0 0 ا زو + و ــــ ح ىد % - ! يذ ا ل ط ا ــ ء @ ھو رد > 6 م او4 .

(5)

ل ط ا ن4 ث د ا و ( إ هرار!أو ل ط ا م 4 %ر و ا هذھ زو + و و 6>ا لھأ ( % ، نأ ر . ،ةر = "3 ل ط ا نو و ك ذ نور0 ص يذ ا م ر! ،س " ا ( إ ل ط 4اد Dا ر+ ا نو و % ل.و % ن4 رو و، 0 ! " بار $G و % آو G أ ( 4 فر او . زر ،اذھ ل م 6 %و ت4و" و ل ط ت ُأ ت + " ةد4 ت ، " و ھرد عو" ،س 0 و ط او ن دأ ن% ل ب! " 6 "% ب او$ ن +رد" ر @ او ز = او ،ت + او ،ت ر! او ،ص 0 ا " ن % ... هذھ ل و ،T ا " ضر ل + ا اذھ نو ( 4 G د >إ دو + ا م $ ن دؤ و ھأ ن ةو0 و ! فادھأو . ا اذ ھا ن9% 4و عو و ) ل ط ا ر ( + " ن رد0 ھ او 0 ا ن هذ ذ + ناو ا ر? أ ن وھ ل ط ا ر @ ن و ، ا ت !ارد و " ھ + م راد ءار?D ل& !و ا *+"أ ن و ، & ا د0% ،م % ھد 3 و م 0 ا سر. % ھ ! او ن "أ ت أر د ا رد+ ا ( ، % ث ا ص" ا لو 6 !ارد م د0 ("! +و ا ير @ ا اذ روط ط0" 0 ! ا ت !ارد ا * ُن Vوَ ُ ،* + ا ن ر@ ا هذ ا ث ن وأ نو ا " ن ءاو! ء 0 ر>او ،ن ا اذھ ل و ،ر ا ق&ارطو 4 ىد و ،ير&از+ ا ل ط ا ( 4و ،ير @ ا دودر ا ( 4 ب + D س " نأ "3@ ن $ 4أ % صو= او ن ا اذھ * . ير @ ا ص" ا دؤ ا م 0 او د 0 ا ن4 ف@ ا وھ !ارد ا هذھ ن فد ا نإ % هرود زار إو ،ل طI +و ا ر ا ل + $وذ و ،ل ط ا تارد$ " و &@" . +و ا ر ا ير @ ا ص" ا ل @أ %ر ( إ فد ل طI ، % ر ظ او ـــ" . ا @ او د @ " او ا ر م ف و،ل @ ل تاز و ، ر! او 0 ا ( و ير&از+ ا ل ط ر @ ا ت ا م د0 . ث ا ــ اود : عو و ر 6ا نإ " ر از" ا # ل ط$ بو&' ا # ر ا ير ا ص* ا " د"4 >وز" ء + د % ، اذ نXا % ب ا ط ! ا 4 ف @ او ل ط ق !ارد % .ر

(6)

ر !+ ا ةر % % ط و + ا ل ا ل ار ن ر % د$ ا !ارد ا + ا % ل ط ا حر! لو ( 4 ةر ا هذھ ? ر 0 نأ تددو ،ر&از ير @ ا ص" ا +و ا طI و ،ل وھو ل + ا اذھ % ث م د0 و "او+ ف 6 ن عو و ا !ارد %او ت !ارد ( إ ر0 " ""أو 6 ،د او ن% ( 4 ر $>ا % >إ م نأ ن > ر&از+ ا % ل ط ا ر @ % و . ءار @ ا ِلَ ِ$ ن م ھ> ظ د$ د ا ل @ ا اذھ نو % ن % " ? ا ب ! ا أ $ار د $ ب 0" او !ارد ا ( إ ج ر %و ج " م ھ>ا اذھ ن4 ض6 و ،ن ر&از+ ا اذھ % !ارد د+أ م ""أ ن4 ك ھ " ،ير&از+ ا ل ط مد0 ا ن ا 4و" عو و ا "? ! ، د$ ? و ،ر6آ نود " + ت و " او " ض ء د ض &ر مو!و ا % : " ير از" ا و ط ا ر # & ,و و ا " ( 4 هز ر * ، ل ? أ ر&از+ ا % ل ط ا ءار @ ن $ ء !أ ر- * د ،ير / ا د 0 ط-1 زر د زو و ، % ! " ر او د$ !ارد ل"* و ةد , ل يذ ا % ناو"4 " ر از" ا # ل ط ا ر " ، او % د ا نو ا اذھ ة3@" ن4 % ثد ن تر 6او ، " ا & 6و 4و و ت$رط ،هروط ل ار و ر&از+ ا ناو د ر&از+ ا % ل ط +و ا ر @ ا ن واود ا " ء "ر " 6و @ و ر " "% ز و ،هد& $ ت 4و و ( 4 ھا ةز ر !ارد . أ كار ور5 د0% "و"4 ث ل + ا اذھ !ارد ر !+ ا !ر ت 6 ـ " # ن & او ل ط ا ر ر از" ا " ، د7* 8 8 & 9ارد ، ورط ا ك ل =" نأ ن > أ ن3@ ا اذھ %و ـــ ا د$ ا ـ و8" د ـ ــ # @ ل " ــ ـ د ا ةد ـ ــ ـ او هارو ــ ت !و ــ ـ " ص* ا يرــ ا ر از" ا # ل ط$ :"و ا " او ، م ، " ا 4و و ا !ارد ا ر طإ ن4 جر6 + 4 تG+ % ت + ا ت> 0 ا ض ك "ھو ، اذھ ىر6 ا ھ ت و " ا نو ا * ل ط بو ا د ىو ! ا ( إ ($ر > ت" نإو !ارد ا ن ء @ ث ا ن بو ط ا ، ل + ا اذھ % ن ? او ن !راد ا ت>ؤ ! * @ يذ او . تد+و "ھ ن و ص0" ض و ر% ھو ث ا اذھ ر . ضو6 $او ! " % 6 ا ت !ارد ا % سو ،ر&از+ ا % ل ط ا بدأ ( إ % إ ! ا هذھ ب ،

(7)

ل طI +و ا ير @ ا ص" ا ن9% ر&از+ ا % 6 !ارد ظ م و ط ن ل طI بو ا ير @ ا ب ط6 ا ز مھأ ( 4 جر و ،هروط و 3@" * و 4 0 Dاو >د ا ن " + ا تر?أ و !أ ت ! . ا ; ـــ ' : ق ! ا 4Gطا لG6 ن ل ط ا بدأ ( 4 > ل ط +و ا ت + " ا ب .أ نأ ت+ " !ا ( إ هدر اذھو ،د= ا ل+ر ن و % مھ ! نأ ن >و ،بو ط ا ىو ! ا ( إ ($ر ل !أ ن ر@ ا هذ ا نأ اود0 4او ! ا هذھ او 6د ن ذ ا ن ? ا ض ،نو > + را ل ط ا % ةر ? مG$أ تط@"% و، ا تI ك ذ ءار+ ن فو%ر لو04 (@ ُ ن ا اذ ! ! ا ر " ا ( إ ر0 ر?" وأ ر @ ت + " ت ا ت + ا ت و ص 6>ا لھأو د 0" ا ن ! ا و 6 ( إ دو ر أ وھو ، " طأ $ر نود ج " ا ن عو" ا اذھ ر @ "ا ( 4 " أ +@ و ل ، وؤ! ا . $Gط"او ا ن + يد ت @ ق ! ! وأ ،ث ا @إ م % ل6د ت>ؤ : ا ت + " ا ل ةءار$ ن ل ط ا ن ىد ؟ ا طور@ ر0 ا ر @ تدأ لھو ھو ؟ +أ ن ت و ا ت = او فادھ ا ر @ ا هذھ ت و ن ا اذ ود4او$ س!أ 4 ا ن ن ف ؤ % عاد Dاو بد ا اذ ل 3 ا د $ لو0 ا ن لھو ؟ ار @ ك " ""3 و ؟ " او 4و و ا ! ل ص& 6 ا ھ ا م! ا ا و ! ؟ير&از+ ا ل ط +و ا ير @ ا ب ط6 ا ص" ا ( 4 ت ! ا هذھ ت! "ا ف و ؟ل طI بو ا ير @ ا :&ط5و ث ا ل' ھ : 6و ،ن و ، د0 ( إ ث ا اذ !0 ء + 0 ! ورط ا ت>ؤ ! ا ن $Gط"ا . ن لو ا ب ا " :& ,و و و هروط& ل ار و ،:&= * ،ر از" ا # ل ط ا ر " " ( إ " لو ا % ت$رط ،لو % ?G? و،ل ط ا ر @ مو ة3@" و ا ير @ ا ص" ا + ا % ل طI ر&از+ او ر ا م هروط ل ار و ، ص& 6 ن4 ت?د " ? ا %و ، مھأ " ث ? ا ل او ،ر&از+ ا % @أو 4او"أو ،ل طI بو ا ير @ ا ص" ا ل ط +و ا ر @ ا م + " % ءار @ ا $رط ا ت 4و و ا .

(8)

" ? ا ب ا %و " ص*8 و89 ا 9ارد ا # ل ط$ بو&' ا # ر ا ير ا ن ةد& ا ةر& ا 1990 و 2010 " لو % ?G? ص 6 ، أ ن4 ث د " لو ا و ! ا ىو ! ن % ث ? ا أ ، ر ا ىو ! " ? او ، 4 0 Dاو و ا ن رد ا هذ ةدد ب"او+ م Dا ب ا اذھ لG6 ن ت ! د$و ، >د ا ، !ا ف@ ا فد >د ا ن " + ا ن و ط ا ير @ ا ب ط6 ا اذھ تر?أ ا و ! ا ف& ظو ا ن4 % ر%و ل ءار$ ( إ بذ+" يذ ا ،ر = ا 0 ا ن ر$ ك ذ ن % 4 0 Dاو هر!3 و !أو "% ص& 6 ن . G6 ن إ ت و ا \& " ا مھ3 اذھ ? ت 6و ن + " !ا ل &ر ل @ تد 4ا ث ،ك ذ ق 0 ن " " ا ،*+ار او رد ا ت "ود ( 4 س ن ت ظ" ر @ 1990 و 2010 ر @ ا ت !ارد ا ت و " ا *+ار ا ض و ، ، 6 ل ط ا ر @و ، 4 ، و !أو و= *+ار و رد و ض تد 4ا ا نو و تG+ ا + ا ثو ت" ت> @D ر4 طوط6 * و % " د4 ! ا ث ا % ر ! لG6 "%د . ث ا BــــC* : نإ ذھ ? % ا يذ ا \ " ا ا يذ ا 6 ر ا \ " ا ن ل @ ر + " ن م ا % ل ط ا بدأ ت اد ( 4 فو$و ا د $ ،لو ا ل ا % " ر&از+ او ر ا ر&از+ ا % ل طI +و ا ر ا ير @ ا ص" ا روط ل ار زار Dو ، " ر @ او ا و ! ا ف& ظو ا مھأ ةرو % أ "د4 ! يذ او ، & Dا \ " ا تد 4ا " ? ا ن ا % د 4ا ا و ا \ " او ، و ط ا ير @ ا ب ط6 ا م! ا ? او ل طI +و ا ير @ ا ر ا ل @أ ( 4 فو$و ا د $ لو ا ب ا ن ث 4و و و . ك ذ ر ذ ق ! و ! ا !ارد 6أ د0% " ? ا ب ا أ . ت ـــ و - ا : ت ? د$و % @إ 6 ا ر @ ا ت "ود ا ( إ لو و ا د >إ ت " ! ،ث ا ن د + ( 4و ن م.ر ا ،ت و ا هذھ ن 0 رط % تد+و د0 % ( 4 "" 4أ ذ م وأو ، يذ ا ،* ! ا ن قازر ا د 4 رو د ا يذ !أ اذھ ( 4 فار@Dا لو 0 مر

(9)

و ،ث ا ماود ا ( 4 ن و ،ةد4 ! او نو ا د ّ إ ىد!أ مد0 ،ت +و او -& " ا ، % *$أ ا ء ط6 ا ( 4 ارو و +و أ ،ل + فار 4>او ر @ +و 3% ر @ ( إو @$ " ا "+ ل % ا ةذ ! ا ( إ ادآو ر ا = ا م!$ ةذ !أ * + + " ( 4 او ر ن ذ ا ، " " +" ل ! % اذھ م ! ( 4 ار 6 ^ مھاز+ ، + ا " ر ! لG6 "$و و . ارو" * او ا ل ا اذھ نو نأ ل آ ""إو @ ،ل طI +و ا د ا نو ا اذ ت ھ ! ""أ ! و ، !ارد ھأو ل + ا بد ا اذ ةدد+ بور و ةر ق %_ و ، !ارد او ث ل + ا اذھ % او و6 ( ير = ق رط ا د % G $ و و ا % " ا ت 6أو ق %و ا و ^و ،د 0 ا ءارو ن ^و ل .

(10)

ا

ا

ل

(11)

،م

ا

ر

ا

ا و ة !" ا

1

-

ل

م

:

أ

-او

ا م

ب

2

و ة !" ا

' ا

ر

:

أ

ا !

ب

-"ا#$%ا !

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

(12)

1 -ل ط ا ر مو : ط فو و ) ل ط و ا ير ا ص ا وأ ل ط ا ر ( د د!"و مو$ د د!" يرور% ا ن أ ىر ، و$ ل ط ا ط ط)ر ا ن ن* " "! ن ) ن ! ط ا ) ل طأ ،ر ( ) 1 ( , ن و ، ط م ا ر ط.ا م/ر /" ص0 1 ا ث ! ن ،ر )* و ا ر ا ن )و ) ز " او ،ل ط ا ر ل ط ا ر م,،- و ط ا ط مو$ د د!" د 4وأ ف5 / اذ$ و ،ن % او . أ-و ط ا مأ-و : 1 -ــ : ُلْ :ط ا : م*! 1ر ا ن ) ا . م ا ص1ر ا " ) ُلْ <ط ا . لو ُط ُو ل َ ِط ? او . نار @ ا - ط او ل ط او . و ) ُلْ :ط ا ( A ط د B) او ،ءB ل* ن ر @ ا وھ م "! نأ إ ، أ نط) ن ط5/ ن ! ) 2 ( . B"Gا و! ا ل ط ا - * B ا ا درو ط /و ا م ا BHو : ُلْ :ط ا : ُط ،َلُ َط -َ َ َطو -َ وُ : A ط ر و <ق َر َو َمُ َ . ُلْ :ط او : ماد دو و ا 1ر . د و او J"! ،ر*ذ ا در وھو ،غو ) ) ج ( ل طأ . ل "! نأ إ B) ا ةد4و ذ N) ل ط ا مو$ دد!" ز ز ا ل ز " ا BHو . ل " : ﴿ ﺮِﻘُﻧَو ُءﺎَﺸَﻧ ﺎَﻣ ِمﺎَﺣْرَﻷا ﻲِﻓ ﻰﻤَﺴُﻣ ٍﻞَﺟَأ ﻰَﻟِإ ًﻼْﻔِﻃ ْﻢُﻜُﺟِﺮْﺨُﻧ ﻢُﺛ ) 3 ( $ دد! ،B)ر ا ر Hو ـ ل ط ا مو ـ أ ـ ن ءز ل* ـ ,د! ،ءB ـ ن * ) 1 ( نأ إ ن ر " بھذ » ن ، ا ث ! و" #$#$ %&!$و ' ، # &!$و ء ر ا ن $ ) ' ،ةر +)ا ن و ثد-! م!ظ / اذ د- ' ر ا &!$و ا تو" ا ر +!إ %# / ط روط مو ا « . ـھ ،رظ . ط ،ر او - ر" او ف N" ا - ،دو ! ب B*ز - ر" ،بد ا نو H ،ن ر ") 2 ، 1995 ص ، 60 . نو" اد س"او لو ر ف ر " ل%Hأو ) W. Danton :( » يد ا ر! ا وھ ر ا نإ ع &!إ تاذ ! ط # $ إ ر7 او « . - H 5 او ضور ا م BH ل ا م ا ،بو5 ? د) ل إ ،رظ ط ،ن ) ،تور ) ،- ا ب"* ا راد ،ر ا نو Hو 1 ، 1991 ص ، 276 . ) 2 ( ط ،تور ) ،رد راد ،بر ا ن / ،روظ ن) B ن) مر* ن) د ! 1 م ، 1 ، 1995 ص ، 401 ةد ، ) ل ط .( ) 3 ( ،X! ا 5 .

(13)

وأ ر ا لو5 ث ! ، : َ 9! َ- َل َ ْطَأ ِلْ!<# ا %َ ِإ =مُ?َ! <مَ? َ َ7 ِ@ َ َ ا ِص!ِ َ& ا َراَر ْزَأ ُق ) 1 ( N) ل ط ا فر H درو /*أ سو BH أ » غو# ا ن$ نود ر! " ن $ إ نود وأ ! #EF ! و & ا ن$ ا « ) 2 ( ن ظ!A و 1 ا ? كر" B ا ا نأ - و@ ا ف ر " ا هذھ لA [ ) "! ل ط ا د و نأ ذ N) $ ل* د دد! ث ! ،ل ط ا مو$ B آر5 ا ،م ! ا -, د! ا - ا ت رظ ا ن ر ,* ا ? قHاو" - و ط B)ر ا مو$ ا اذھو . 2 --Gط"ا : إ ث! ) ن ت و "و ،- و ط ا ط ف ر " ا تدد " آ ب/! ل* ،ر1 ص 1 ا و ل ط ) ق " -/ارد BH " $ و"و 1" ، 4إ عو " ا اذھ م^رو م ھ ا هذھ نأ كر" " د *" ن ) -*ر" ا ص0 1 ا ن ر ,* ا BH $ ) H B"Gا BH ف ر " ا هذھ ض ) ر ! ن* و ،ل ط ا : $ N) - و ط ا B ط ف و موھر) د ! ن ل* فر : » د ا ر ا م? د ر ا #-ر و ! ! H ا #-ر ا ن! ... زH ا #-ر ن در و ط ا ر و Jا %# د Kاو ءد ن!رL ا س ا %# د Kا #-ر % إ رو ا ء ! وN ! HKا / @ و / اداد $او / ارد& « ) 3 ( . ل ن ن )"" - و ط ا نأ B اذھو إ ? " ن و ،ىر1أ إ -H 5, ن و ،ر1أ ل إ آ -0 ) ت ) ط" 5)ط ك ذو ،ر1 در ا . ب "* BHو ) نور BH - و ط ا ( س رأ ب H ر ) PhilippeAries ( - و ط ا نأ إ » س نود ر! ،ر 7 ا ن! نو ! ! او 7 م!د& ا ' ل ط ' ، ! $ ث!د- O#ط" ) 1 ( س أ م ھار)إ ط ،ر ،- ود ا قور ا -)"* ،ط /و ا م ا ،نور1آو 4 ، 2005 ً ، 560 ةد ، ) ل ط .( ) 2 ( ،رظ en.oxford dictionaries.com/definition/child //

English Oxford Living Dictionaries, https:

) 3 ( د ! ،ن ،? زو" او ر قور ا راد ،ل ط ا -/ارد قرط ،B ط - و موھر) ط 1 ، 2001 ص ، 17 .

(14)

، "@ "Lو ، #-ار و ط# نأ 'ور ن7! م و ،م #+ نو'ر" !و ،س G ا ل !L او ب # 7 "ر' و ?ارEأو « ) 1 ( . ،ن ر " ا ن ذھ ب إ ل , أ س ا ء مظ ن`H : ھ B "/ و ل ) Stanley Hall ( )و، ) Piaget ( نو/* رإو ، ) Erikson ( و جر) و* ) Kohlberg ( ء و ، X0 " ك ذ*و ،B " 4ا ر @" ) ن "$ ا ع " 4ا ء و ،B/ ا ل !" ا -/رد .ا ت /ارد ا ا نأ م$ ) H نو5 " - ) ر " او - * * Bھ - و ط : » #-ر !"L $$أ Q?و !' ، ھ ثاد-N ز! ،ةد!ر' ! در # !# & $ ا ل ط ا $ 7! نأ !! ا " L ا تار او ، ! !- ا ط ،R ا ... إ !' ج -! ،ر!! او روط او ء # ص L تTو % إ ل ط ا ! - ا % إ ل ط ا ! ر او ! ر او « ) 2 ( ن0 * ا ة ! ةرود ن - ر - !ر Bھ - و ط ا نأ X" "/ ،ت ر " ا هذھ لA1 ن د ر ا ن/ "! !أو ،-5ھار ا - اد) إ دA ا ن د" " ،B / .ا ، - !ر ا هذھ /" * ،- و ز " ا ل ط ا X ار) ةدھ و ،ب ) ل ط /" - و ط ا ا ل* ف "* ) م "!و - " او ،- % ر او $ - H 5, ا ، ) -ط ! ا تاء % تاء % ا ن ھر ^و ، - ر/ ا تA!ر ا . د د ا ق "ا ن م^ر ) أ ر*ذ ) ر د و ل!ار اد د!" BH نو "1 م$ أ إ ،- و ط ا لو! م ھ ا هذھ BH ن ,! ) ا ن ار ن )" ا اذھو ،ل ط ا و - ر ا ط إ ? ل* ث!) ه "ا وأ ص 1" ا - ) ! ) ث . ب رـ !ھ ل ــ ط ا : إ ر ناو أ بر أ ر)" ةر,ؤ و -ط /) - ر رو و ع 5 إو 5 /و ن H ) / BH ر ,"و$"@ ) ع " "/4ا ن ل ط ا ن* " B" ا قوذ" ا - - )ط إ بد ا ـ ـ ھ ظ ) ر*) ا س /!.ا ر ـ ا ر ـ ل N ن ك ذو يو@ ا ـ BH مھ / أ ) 1 ( ط ،ن ،? زو" او ر قور ا راد ،ل ط ا س م BH ،يو ر ا ةدو د ! 1 ، 1998 ص ، 45 . ) 2 ( / ص ، 46 .

(15)

ل ط يو@ ا و ا . ) 1 ( N) ل ط ا ر -" ! ن/! فر ،اذھ ن Aط ا » د! ،بد ا ناو أ ن نو ل !L ا ' نو&#-! / GL ن م $ أ ل ط ا دH! ةز! ! دأ !" / أ ... نأ 7 م ! ر و م @ ' كر ! ل طF مد&! يذ ا ر ا مھدوز! و ' ، # 7 ! ر تK H ا ف# L ' ت و# او م!ھ او ق@ &-« ) 2 ( إ -" ! ن/! ف % و ، م$"ور, B " B" ا ب *ار" او ظ ) مھد و* BH ل ط ا ر - ھأ مو$ ا اذھ م$/و BH - و)ر" ا م 5 ا سر@ و م$ د - اد و ا ب او ا B و ،- و@ ا . ُ و <ر N) ك ذ* ف » او !#$ او H او رور$ ا ق&-! بد ا ناو أ ن نو لو! او ق ا ! ط ا ب اوHو ، $ ا !و ر ا تار L ا ن ? ! ،ل طF ، &!$و ا ع &!)ا تاذ !و!- او ط او 7ر- ف" او ،ل طF ! د ا ا وأ ، ""& ا ل7 ا ر ا اذھ ذLN!و نو7! نأ /!' طر ! Kو ،ء ا وأ -ر$ طF ""L ف ؤ ا $ نو7! نأ /!' طر ! ل ،ل ل طF « ) 3 ( ر نأ BH ب د !أو ناو%ر دو ! د ! ن ل* ف ر " ق "ا اذھو وھ ل ط ا » ' م $! وھو ، $ برط!' ل ط ا ھد!ر! ا ذ ا ت #7 ا ك# #& ا هو TGL او ط او ، HKاو ، $ او ، د او ، « ) 4 ( ر ف/و باو" ا د) فر * ل ط ا N) » / أ وأ ل ط ا بدأ نو ' ن ن' ! يذ ا % & ا نوزو ا مG7 ا ك ذ ذH ل -! ،م $و Y !و ،ل ط ا ب أ ب &!إ ن ـ ط ا ر+N Q و ،ل ط ا ' ر+ؤ %&!$و و ع ـ ل 7! م ـ !+N نو ــــ ر ر ا ظ أ #& ا رLآ « ) 1 ( ) 1 ( ،- رد */4ا - ،ل ط ا بدأ - * ،طوط1 ،ل ط ا بدأ BH تار% ! ،د !أ B د ! ءA ،رظ 2012 ص ، 88 ، 89 . ) 2 ( بدأ ،-" ! ن/! ج ،ةرھ 5 ا ،- ) ا - ر ا راد ا ،B)ر ا ل ط ا 3 ، 2004 ص ، 22 . ) 3 ( ،د !أ B د ! ءA / ص ، 89 . ) 4 ( ،ةرھ 5 ا ،B)ر ا ر* ا راد ،نHو م ل ط ا بدأ ،ب د !أ 2002 ص ، 214 .

(16)

- ؤر ت * نإ Bھو ،ل ط ا ر مو$ لو! د 5 ن ةرظ هذھ ت * -4إ ، زار)إ لA1 ن ، د! إ ) ص 1 ا هر طإ BH ل ط ا ر ?%و ن ت * " $ أ ب او ا إ رظ ) ط ا اذھ هذھ نأ * ، ) - 1 ا - % او - * ا تر أو ل ط -)/ ) -) "* ا ن نو ا اذھ - ھأ ن $ و % BH ف *" ف ر " ا ث!) ا اذھ ن B او ا ل ا BH هد ف5 / وھو ، او أو 0 1 ض ) إ . 2 -روط او ةN ا : أ-ر ا م ا ' : ل ط ا ر ةN ن ث د! ا نإ 4وأ فو و ا B د"/ B)ر ا نطو ا BH ط0 /و ا ن و$H ،- ھأ ن م ا BH زر) يذ ا اذھ ،ل ط ا بدأ ت اد) BH - اد).او - / ا " ط ق ا ر ,N" او ،ل ط ا عاد)إ ر " ةرد 5 ا نر5 ا دود! BH هرو$ظ c ر " نو,! ) ا دد! و ، )5"/ و هر% ! ث ! ،ر ?) / ا يذ او ، B)ر ا نطو او ،م ا ء رأ B ) BH ر " ا م, )روأ BH ةر لو ر$ظ جذ ةر*) ا - و ط ا ذ ل ط ا - ! ت * و ،ةدد " فورظ ار1N" و 5,) H ،ل ط -$ و ا - )د ا -) "* ) B)ر ا م "ھ4ا داز ،- "1 ا - )د ا ت ك ذ ن " ھر ^و ز ارأو ز @ أو ت !ر/ و ر و ص ن ) - و " - )دأ ت . ،ن $ ا ر ) س B)ر ا م ا BH ل ط ا بدأ $ H ر$ظ B" ا ةر" ا د د!" ل و ض ) بھذ ذإ ،نN ا اذھ BH - )" ءارآ د "N c ر " ? <طُ ا ن ك ذ ر" BH دو و بد ا اذ$ نأ إ ن ,! ) ا ك ذ نو د"/ و ،م د5 ا B)ر ا ,ا » ، ! L ا !ر ا ت وط& او ،ز!Hار ا ض و ،ص!Tر ا ر ن صو" 7 ـ ! Tو$ ـ !در$ "و" و ــ # L ــ 7 ا ــ و ،ل ـــ 7 ن! ? ا ـ هذھ نو ) 1 ( ص ،ل ط ا بدأ BH تار% ! ،د !أ B د ! ءA 89 .

(17)

+ار ' بدKا اذھ دوHو %# دھاو صو" ا م!د& ا « ) 1 ( ثار" ا إ "دو )و - )ر ا - ا لد" و د `H م د5 ا B)ر ا م$" )ر" نوؤ و ص 1 ا م$ ن -) "* ا وأ م$ ف N" ) ءاو/ ،- و ط ) ث ! ، ب "* $ ر*ذ ،ةر ,* )"*)ر ا ف أ ) د و ا $ أ ( و ،B از@ ا م d ) ن 0 ا ب دN" د او ن د ا بدN) ( 4 و ، )ر د) ن) ) )Gا ةر*ذ" ء ( ! ا م د ا ن)4 ) ،B و ) ل ا ( ) ظH ! أ ن ) و ، د ا B ) ر @ ا م *!أ ? ( ن) د ! ! د B ور/ ا ) 2 ( ... -! ر ا هذ$) م "ھ4ا -!%او - 4د لد" ىر1أ ن و و ? " ا 0ار ن . ر N) فر B)ر ا ثار" ا BH بد ا اذھ ل N" ىد % أ د*ؤ نإ ور" او هر ن ار ) " ء @ ا إ ن / .ا N ث ! ،د$ ا B ^أو ص ر" ا ، / ن H ، ر"و د" وأ ") اد وأ و " $ ط دھد$" ن ! B @" ،ب ا BH "*ر و ھاد!إ لو5" ك ذ BHو ن : ن ! او فط ا ر أ د ،د$ ا B ^أو ر @ ا ل ط ا ص ر" ر إ -H %إ B0 ط ا B ا ن) ن ط! لو ك ذ ن و ،- ر او : َKوَ ُزَ7 ٌت <!َ ُ ْE َطــ& ا ِب ِضـْ َ %َ ِإ ٍضـْ َ ْنِ َنْط ) 1 ( ير ا ص ا ،B و د ا ،- ا " )و ط أو " ھ "4 - !" -/ارد ،ر0از ا BH ل ط و ا ث د! ا B)ر ا بد ا BH هارو"*د ةد $ ل - د5 -!ورطأ ) -طوط1 ( ،ر0از ا - ،ت @ او بادGا - * ، 2004 ، 2005 ص ، 11 . ) 2 ( رظ ، / ص ، 12 . ) 3 ( ناو د ،- 1 ر " -/ارد ،ل ط ا بدأ % ن ،ض "ر د ! ا ،ر0از ا ،- ا ت و)ط ) د . ت ( ص ، 27 . ! ِر اَذ< َ- َ! ـ َ َو ا ُO ـد َ#َ ا ِ' اَزُL ا ُO! ِر د َأ َ7َھ ـ ُ7 اَذ ـ َ َو =ل ـــ ٍد ْد َ-َأ ِ#ْ+ِ ْدِ#َ! ْمَ ْمَأ ) 3 (

(18)

َ7َـ ِ َن ـ ٌQ ِ$ا َو ٌبَرَط?ُ ِض ْرَ ا َو ِلو=ط ا تاَذ ِض ْرَ ا ِ' َ < ِإ َو ــ َُدَK ْوَأ ـ ََ ْ!َ ــ ِض ْرَ ا %َ#َ ِ ْ َ ــَ ُد َ ْ7أ َ#َ ُO!9ر ا ِت< َھ ْنِإ ـ مِ ِ?ْ َ % َْ َ ْمَ ـ ِQ ِضْ َ ا َنِ ُنْ!َ ا ) 1 ( ،ر ط / او ت *! او ،B ! او ،ز @ )و ،ص5 ا ن ) % أ بر ا م"ھا د5 و ھو ـ ب "* $ ،ك ذ د*ؤ" B" ا ب"* % ) ك ) ر ! كو BH ن " ا ( ن) بھو ، )ذ ) $) / أو $0ار و ن ا ر )1أ ( ،B ھر ا )ر ن) د ) ) B ^ ا ( B) B $ ا جر ا ) 2 ( . س! ا م$"رط ) ء د5 ا بر ا كردأ د5H ،اذ*ھو ،ل ط ا ) ?" " يذ ا فھر ا و » ،م$H ا -ارو رط L ا ءودھو س ا ء " م ر'و! دأ م او دT د ك ذ د ،ل!H$ ا و "و ظ - ا ء ن /!' ،ر+ او#Tأو ر ا ن اور+7N' ا ت 7 ةرد ا د- % إ س ا ن @' %# ةرو"& 7 « ) 3 ( ،ت *! او ،ر ا ن د ر م د5 ا B)ر ا ,ار" BH د و د5 ،لو5 ا - A1و م $ أ * ، إ س و ثد!"" ت * $ * ،ل ط ) - "$ ا ص 5 او ر ط / او ن ,! ) ا ض ) ف 1 ا يأر ا ل) 5 ا BH د ك ذ ،ص 1 ل* ) ب"*" H ل ط ا بدأ -,اد!) ن 0 5 ا ن /راد او ذإ ،B)ر ا م ا B ? أ م$) ^أ ةN ا ث د! م ا BH -Hور ا 0 1) ل طأ بدأ ن ث د! ا ن* 4 ذإ ، B% ا نر5 ا ن ت ر ا BH 4إ B)ر ا ) 4 ( ، و ) - و - ف أ ( و ) - دو - * ( س ا $ " ،م$) - 1 B$H ،ر )* ا بط 1" ت *!و ص أ 4إ ھر ^و - 1و - Hار1 ت *! ن $ H ) 5 ( . ) 1 ( ،تور ) ،B)ر ا ب "* ا راد ،ن ز ا ن أ و ن أ د !أ " ،د ر ا د5 ا ،B/ د ا )ر د) ن)ا 1983 ج ، 1 ص ، 438 . ) 2 ( ا راد ،ل ط ا بدأ BH ? ر ا ،ل /إ ن/! دو ! ط ،ةرھ 5 ا ،B)ر ا ر* 1 ، 2004 ص ، 32 . ) 3 ( ص ، / 37 . ) 4 ( ط ،ر ،- ر و ا -)"* ،ل ط ا بدأ BH ،يد د! ا B ،رظ 3 ، 1983 ص ، 06 . ) 5 ( يد ھ ،رظ " / H ،ل ط ا بدأ ،B" $ ا ن ، و H ، ط0 /و ، ،ر ،ب "* - ا -0 $ ا 1987 ، ص 103 .

(19)

Bـ ^أ لAـ1 ن ل ـ ط ا رـ ) اوـ "ھا د برـ ا نأ ن )" اذھ ن Aط او د مA/.ا ر B H ، ھر ^و د$ ا B ^أو ص ر" ا قور ا ر -f B%ر -ر ا ل ط ا م ") نو)ر ا َ ْ ُ نأ وأ و BH : » ر ا ن اوورأ /!# نو#"او ب$ ا ن و ،/ $-أ ث!د- ا ن و ،/ أ « ) 1 ( ر,*أ وأ * ، ھر ^و مز! ن)او B از@ * ،ل ط " ھأ او )و ،ر ا - اور) ن )ر ا . ل ط ا ر ! د5H ،ث د! ا ر ا BH أ ! ن* "ھا فر و ،ر1آ -5) / ا بر " ا ن ك ذ ،X% ) و بدN) تط)"را ،ر,*أ ر )* ا ت 5)و - %" وأ -,د!" 4 ل ط . ،ر B H ةرد ) ا تر$ظ د و ، ) B د ! د$ BH ل ط ا ر - اد) ا ت * ن م$)دأو ل ط ا -H 5, ل 1دإ فر أ يذ ا ،يو ط$ط ا - Hر ?Hار م أ و ا * ،ر BH م " ا ن 4وؤ/ " ) /ارد ا Xھ ا BH ر و !ر/ و - / ) م ر" ) ?) ا - 5 ( فر أو ، إ ل ط - )ر - لوأ راد ناو ) ) سراد ا -%ور ( أو ـ "* رد ـ ب ) - )ر" BH ن ا د ر ا ن ) او ت ) ا ( م 1875 . ) 2 ( لA ن , د ! يو ط$ط ا د ) ء و ) "* BH ) ل , ا BH ظ او ا نو ا ظ او او ( ) 3 ( ت * ،ناو ! ا - / أ - Hار1 - *! B"0 B او! % د و ، ن " وH4 - *! ن - ر" $ ظ ) La Fontaine ( بو/ إ ت *! ن $% )و، ) Esope ( لA $ ظ د و ، ـ أ ن ) ار ـ ماو 1849 و 1854 ) 4 ( َ ُ ، ـ لوN* ذ) <د ـ ن هذھ "4و ! ) - و ط ا بدأ م0 د ء /ر. ب "* ا م أ ق رط ا د) . ) 1 ( ،ش@ ر) ن/! د ! ط ،تور ) ،? زو" او ر او - )ط - /ر ا -//ؤ ، " /و Hادھأ ،ل ط ا بدأ 2 ، 1414 ص ،ـھ 233 . ) 2 ( ع ،- )ر قاروأ - / / ،بر ا ل ط ا بدأ ،رو ) ر ءA ،رظ 31 ،- )ر ا ةد!و ا ت /ارد ز*ر ، ،تور ) ) د . ت ( ص ، 15 . ) 3 ( B و د !أ ن ) ل ط ا بدأ ،ط ز د !أ ،رظ ،ء Hو ا -)"* ،- ر ا ت ر ا راد ،لA ن , و ،ر 1994 ص ، 20 . ) 4 ( ،رو ) ر ءA ،رظ / ص ، 15 .

(20)

و ت *! ا ن - و )"* ،B و د !أ فور ا ر ا ء لA د ) او د BH ھر و ،ل ط - ر ا ) ت و ا ( م 1898 بو /أ $ H X$ د و ، ر $ " وH4 ) La Fontaine ( م, ، او د - د5 BH / ر ا إ ر أ وھو ، ،ل ط ناو د) $ )"أ يذ ا - و ن %" هد0 ت@ )و ،ت *! او د0 5 ا ن - ن "/و ىد!إو - وظ ةر ثA, $ ،ةد ن )/و "/ . ) 1 ( ،ر ) B و ز " )و در ا B A * ل * ن وھو بر ا ل ط ا بدأ داور BH - 5 ا ل ب <"ُ* "/رد BH زر)و ، " *!و ل ط ا بد -/رد س/NH ، ،ل ط B)ر ا نطو ا ىو"/ اور$" ا * يذ ا ،يوار$ ا د ! م"ھا ار ,* و! ل ط -$ و ا أ ت@ )H ،ل ط -) "* ) ن ر و س 1 $ ،A ) ل ط ا ر / ( ، ) د د ا ل ط ا ( ، ) ل ط ا B ^أ ( ، ) ر @ ا ر / ا ( م, ، ھر ^و ةر @ ت ) "* BH ك ذ د ) يوار$ ا ل أ ت او" ص و ت !ر/ و د أ ن ) "! - ر 1929 ) 2 ( B)د ا ف N" ا - !ر إ B)ر ا ل ط ا بدأ ك ذ) ل5 ، - ر" ا ار "5 ظ BH ن * د ) ،مھر أ فA"1ا ل ط ) ص 1 ا نأ لو5 ا ? ط"/ ك ذ)و ،س )" 4او ل5 او » ر ا ت ؤ / ورذ R# و ط ا ر ا د -ر" ' ث!د- ا ر ا بد ا ' و ط ا ر داور مھأ د-أ ،يوار « ) 3 ( أ ل ط ا ر ن`H ، رو/ BH ط)"ر N أ $ وأ ،-/ 0ر ل او ثA,) ر,N" BH م 5 ا ث) $ فد$ ا ،- A1أ ل ط د0 مظ ن - @ ا ت * ذإ ،سراد ) ث! او ،يرو/ ا ل ط ا حور ةر" ا هذھ BH م$ ب"* ن ب ^أ ن *و ،ل0 % ا زر)و ،ن /رد ا ن ت BH ةد ر ا ل%H $ ن * ن ء / ا ض ) نN ا اذھ BH ل , أ ،ل ط ا ر ل » ه $ او!د رد"أ يذ ا يرد!- ا م!ر7 ا د ) &!د-!$رد ا ر ا ( !#!+ او د! او تارو - او د@ "& ا ن ادد ?! ، ت ) 1 ( ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا ،رظ 17 . ) 2 ( ،رظ / ص ، 18 . ) 3 ( ل N" ا BH ةر -/ارد ،B)ر ا ل ط ا بدأ ،ط ز د !أ ط ،? زو" او ر ل ا -)ھ راد ،ل !" او 1 ، 1998 ص ، 77 .

(21)

! !ذ او ! !# ا « ) 1 ( ، و د / ةر ، ن !ر ا د) ن ط / رو أو ط / ل و ث ! ،B A ر / ا ف أ ناو ) ) "* ن ر 1 ا ن ذھ ن ل* ) BH رو ا ر $ظ"/4ا ت ) او ن ) ا بدأ ( م 1937 Bظ و ا ?) ط ا ب "* ا د0 @ط د و B " ا ) 2 ( ، ف أ * ناو ) او د د / ةر ) - و ط ا B ^أ ( م 1945 وھو ، - $ Hر" ن ) " ^ ت )"و ،ل ط ا بد B ا ف N" ا ص0 1 H ترHو" ناو د - و)ر"و ) 3 ( . - / نار ز! -/* د )و 1967 B" ا - " 4او - H 5, او - / / ا فورظ - " و ، نطو ا $) ر ا بدأ ر,N" ،B)ر د د ل طأ بدأد وو ، رو/ BH ك ذ) ل ط ا رز^أ وھو ، / ا ن / ر ا ه )" اذھو ، $ ر" و فورظ ا هذھ B* ! -) "* ا ل او وھو ن ر ا نر5 ا ت "/ - $ ذ H ،ل ط " إ بر ا ءار B %او ن و* - /رد ا ب"* ا BH - 1 هد0 تر " H ،م$ و م$ X$ ةرازو BH يو , ث , ا ف ا "! B0اد")ا لو ا ف ا ن - )ر ا -@ ا - )ر" ا - رو/ ا ) 4 ( . ط / ا مد زر)أ ن و ل » ) ل طأ ! او E ( و ، ) نو د&! ؤار $ أ # ل طF ( و ) ل طF !@ E ت !-ر$ ( ، و ) ر "# % ت ! 7-( ... ھر!Eو « ) 5 ( ت ھ / ث ! ،- 5" ا - !ر ) رو/ BH ل ط ا ر ر د5 و ا -H ! - 1 ا $) *ر! ?Hد B ـ )دأ -م$ رو$ظ) ك ذو ، ـ )أ ،تA ـ ھزر ـ -) /أ ـ -( " ا ــ ت Hد B ) 1 ( ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا 19 . ) 2 ( ص ، / ،رظ 19 . ) 3 ( ع ، رو/ ،B)د ا ف و ا - ،هروط"و "N رو/ BH ل ط ا بدأ ،حو"H / ،رظ 95 ، 1979 ص ، 46 . ) 4 ( ،- ور"* 4ا -)"* ا ،- د5 - 1 ر " -/ارد ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ 2007 ، http://www.alkottob.com ص ، 165 . ) 5 ( ،B و د ا / ص ، 20 .

(22)

م ا إ و و * ل ط ا ر ) 1 ( و ، إ ب X ار) ك ذ* تر$ظ ،تA ا BH بر ا ب "* ا د !"او -H 5, ا ةرازو ت$ "او ،نو ز " او - اذ.ا BH ل ط ا BH تر$ظ B" ا ء / ا ن و ،ل ط ) - 1 - ر ت و ر إ رو/ ،B * ب /!و ،ن/! د ! ر ا ل ط ظ -) "* ) ت B" او ةر" ا هذھ /! ب ة و - ءار,إ BH او ھ / م$ *و ،ر ,* مھر ^و - ر* ط و ،ن ) - /أ ( ل ط - 0ار د0 5) . ) 2 ( - ل ط ا بدN) يرو/ ا م "ھ4ا نN ) %ر م" لA1 ن و ن* نإ - ر ا -*ر! ا ل - و ط ا - ھN) د از" ا B و ا نأ وھ ،- 1 ر )و رو/ BH ل ط -$ و ا ةر"H "Hر يذ ا دو*ر ا م^رH ،ار )* اروط" فر " ط تر او تر "/ا -*ر! ا هذھ نأ 4إ ،ت / 1 ا - و !و B)د ا ج " او ءار ء / يو5 ا رو$ظ ا % أ ر/ اذھو ،- ھأ ن ل ط ) ص 1 ا H او د)أو ل ا اذ$) . ار1N" قار ا د$ و ا دA) ن A ،ل ط ا ر ) م "ھ4ا BH م ذإ ةر"H تHر س /N" BH در " ا نأ 4إ ،ل ط ا بدأ و! و" ا رداو) ت ,A, او ت ر ا رز^أو مھأ ")ر " ت * د5H ،هد!و BH ر ا فور * قار ا BH ل ط ا ر ، "/ ن بر5 لA1 قار ا " أ و ا ن - 0 ط BH ر ا مظ د ناو د BH $ - )د او - طو ا ) - طو ا د ا ( ناو د مظ * ، ) - )ر" ا م0 " م " او ( . و مھد0 5) B " ا ر و " ا -*ر BH نور1آ ءار م$/أ BH ر ا ب إ ل , أ ،ل ط -$ و ا : %ر د ! و ،B ظ * ا ن/! ا د) و ،يو ھز ا B د ل ت $)و ،B) ا و ير, ا ناو د ر 1 ا اذ$ و ،B) ! ا B ) - ط ا د ا ( ) 3 ( و ا ير ا ص ا روط" BH ت ھ / B" ا ل او ا ن و ـ ،قار ا BH ل ط ) 1 ( ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ 153 . ) 2 ( ص ، / ،رظ 155 ، 156 . ) 3 ( د / ،رظ ،ت و* ا ،ح ) ا د / راد ،B)ر ا ل ط ا بدأ ،دواد ) د ! ن) ر ن) 2003 ص ، 128 .

(23)

ن /! م$ ر*ذ ،- ر ا - !ر/ ا إ ءار ا "ا ذإ ،ير ا حر/ ا ر " ا f د) و)أ ،B و^ هر5 ا ر "/ ا د) ،B رظ ا م ر* ا د) ،يرو) ا ل * ،ر @ ا مھر ^و م *! ا ق0 H ،B/و ا . ) 1 ( و * ض1 "H ،-1ر ا - )ر ا - و5 ا - ز ) قار ا BH ل ط ا ر ر,N" ، رو/ BH ن ھ / ا زر)أ ن B ! ا B5! د !أ د ذإ ،- ,* - ر -*ر! ر,N" ا اذھ ن ?%وH ،- ار ا ل ط ا ةد ) ت ظو ! ا - ط ا ( بر " ا مھأ ن و ،ن أز BH ص0 1 ر )* ق5!" لد" أ مظ H ،ير"و ا دوواد ر ا د % أ "د BH * ،ل ط ا ةد ) نطو ا ( ) 2 ( ر,أ يذ ا ر1Gا ل ا ل و BH وھ قار ا BH ل ط -$ و ا - ر ا -*ر! ا $ ،ل ا اذ$) م"$" تA و ف! تزر) ذإ ،ل ط ا -H ! » ) ذ! # ا Tار ا ( م 1922 و ، ) Tار ا ف 7 ا ( م 1924 و ، ) $رد ا ( م 1926 ، و ) ذ! # ا ( م 1929 و ، ) ةو ا ( م 1934 و ، ) #H ( م 1963 ، و ) ةر!$ ا ( م 1975 ، و ) د!دH ا ل!H ا ( م 1977 « ) 3 ( H - "1 ا ر ا رود ت "ھا د5H ،ل او ا هذھ إ -H %إ ـ ،ل ط ا ر ) قار ا B ر$ظH ،بد ا ن نو ا اذ$ ر ھدزا م "ھ4ا اذھ ن X" و ،- /ر ا -//ؤ * ذ*و -! / ا اور,أ نور1آ ءار ا ار ا - )د ر ) قازر ا د) ل , أ نو 1 ،B )ر ا BHر ا لد ،د!او ا د) قازر ا د) ،B ار ا م ر* ،ل ز1 ل 1 ،د$ ا يواد مھر ^و . ) 4 ( H ل ط ا ر ل BـH - ) ا -)ر " ا ن ث د! ا إ "أ اذإو اذھ ن` )ر " ا هذھ د0ار د 4وأ فو و ا B د"/ ــ ا وھو 4أ ،-ـ ط ل 1 ر ـ د5H ،نار ) 1 ( ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا ،رظ 25 . ) 2 ( ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ 208 . ) 3 ( ،قار ا BH ل ط ا -H ! ،B" $ ا ن يد ھ ،داد@) ،ر د ر ا راد ، ھروط"و $"N 1979 ص ، 75 . ) 4 ( ،B و د ا ،رظ / ص ، 26 .

(24)

"و د) "!و ل) ،ط5H " اد)إ ب)/) س ،B)ر ا ر ا BH - $ -ط! ل* ،ك ذ) ف"* م و ،ل ط -) "* ا إ "و د د د " ا اذھ رھ ظ ن ن *H ،- د د " ا "د د " ذإ ،ن ا اذھ BH م$/أ ل) ) رو او ل ط ا ( هد0 ن ل ط ةرو$ ا ) 1 ( ، ن وھو ،سو د م ! دد ا ر ا نارط د ) زر)و زر)أ ن هد0 و هد أ -@ BH ،ار )* ! H و ،ل ط ا ر BH م$/أ ن ءار زر) * ،-)وذ و -ط /) آ ،ل ط -$ و ا - ر ا -) "* ) او نور1 م$ ) ن ر*ذ ،- " ا - و)ر" ا د ا اوز*رH » " نار H، !!G ا % ط ف$و! ر! 7 ا ر او ،ك# ا د سHرH ،سد! ل!#L ،م ھ سرH ،س - ا ر! " « ) 2 ( ب د او B)ر او ر ا نN ا اذھ BH % أ تزر) B" ا - ) ا بر " ا ن و - ر صو ن 1 ) ل ط - ر ا -) "* ا BH م$/أ يذ ا ،B ز ا ف %إ ،- $ - " د0ار و$H ،B "/) ا سرط) ر ا , و ،يو)ر" ا هر إ -H ل ط و ا B " ا ر ا BH م$ . ) 3 ( $ H عر) د و ،ن ) BH ل ط ا ر ن $ و ل ط - ر ا - *! ا ت * و ) ار ب! ،س ! ) ب د ا ب رط" ( ب"*و ،ل ط - ر - و Bھو ، ناو ) B/رد ا ط/و ا BH ت ا - 0اذ د0 5 ا ن ةد!او رذ ا م ھار)إ ) ب م ا ( - ر - *! ىر1 ا Bھو ، . ) 4 ( نط "و ،م " ا ر " ا ? مد5"" ن ) BH ل ط - ر ا -) "* ا بر " ت!ارو د0 5 ا - ھأ إ ر,*NH ر,*أ ءار ا و ،د او - و" ا BH رود ن دؤ" سر^و ا - و)ر" ا م 5 ا ) BـH ل ط ا ر داور ض ) ع ط"/ا * ،- "1 ن أ ب ا اوز*ر Bھ * ا )ر ھر,*أو صو ا ب أ ن وھو ،م$ و H ) 1 ( ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ 173 . ) 2 ( ،رظ ص ، / 179 ، 185 . ) 3 ( ،رظ ص ، / 188 . ) 4 ( ،رد راد ،ن ) BH ف و او - 5 ا ءار ، ) / / ،رظ ،تور ) 1961 ص ، 169 .

(25)

ن أ ل ا اذھ BH زر)و ،ل ط ا ن ظ "د 5) f ر 1 رھ ) ل/* ا ةز0 ( ) 1 ( . H ، و B او! ذ ر - ) " ن` ن ر BH ل ط ا ةد نأ لد - / طور B اد)إ ص * $ او " ءار د ار )* د5" تHر ن ) يو)ر" ا فد$ او ةر* ا او $ نأ نود 0 1و . و م$ ا ل* د5H ، " ط"و و ھو ? " ا ? او س* ل ط ا بدأ ن * إ $5 رط - ط/ ا - طو ا ةد 5 ا تد و ث ! ،ةر ز^ - )دأ ةد B ط/ ا ر ل BH - ط/ ا -)ر " ا ن ث د! او ،- )ر ا ناد ) ا ن دد سراد ا -)ر " ا ن % أ ث د! ا B د"/ ل ط ا ب )/ ذإ ،نN ا اذھ BH - در ن ط/ Hو ندر ا BH ل ط نود ل لوأ ل و ، $ ) ل ا ن* 4 ةدد " - و ن * ) - /رد ا د ا ( م B راو) ا م ھار). 1928 ك ذ د ) تر$ظو ،م ،-, د! وأ - د رد ن ت ىر1أو ،- ؤ د0 ن ) ت و " ،ةد د ب"* $ ھأ ن و ) د ا ل ط ا ( و ،يرو1 ا رد */. ) - و ط ا د ر ^أ ( B)أ ظ ! ا د) ،- ) و )أ ر @ ا B ^ ( و / ك ) ق) ز ا ( و ،يز ز /*ور ) ن "/) ا ( ف /. ) ا B و، )أ ل ط ا B ^ ( B ر* ا م ر* ا د) . ) 2 ( فر B)ر رط يN*و H ،بد ا ن نو ا اذھ ن ط/ Hو ندر % أ جر1 م ير ب "* لوأو ، " و)ر" ن *H ،-/رد ا ر طإ ن " اد) BH ل ط ا ر وھ ذ A" ? ِ% ُو ) ر أ - و ( م سد5 ا BH ق رز - 1 1903 . ) 3 ( / 1 ا BHو .ا تدد " ت *H ،ت و "و تاراد " ،ق 1 ا د) B%ار ن ل* ب / ا BHو ،ل ط )"* ير ا فوؤر ا د) و او$ و" ب "* ا ن ل ر$ظ ت " ل , أ ل ط م$)دN) : ،ر"! ل د $ ،لو@ ا B ز H ،يرو ا / يرو1 H ف اوو ز ر /! . ) 4 ( ) 1 ( ا ر ،يد ا ن ) ،رظ ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط 191 . ) 2 ( ،رظ / ص ، 249 . ) 3 ( ،رظ / ص ، 249 . ) 4 ( ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا ،رظ 23 .

(26)

ل ط و ا ير ا ص ) ت "ھ4ا تد از" ت )/ ا ? ط ? و اذھ BH ر )* ط ن "Hر - 5" ا ةر"H د " $ و* ،ل** B)ر ا نطو ا ىو"/ - 5 5! ا - اد) ا د " ةر" ا هذ$H ،ن ط/ Hو ندر ا BH / "اذ وھو ،ل ا ن - و رو$ظ) ،ل ط ا بد د ) ،ل ط م$)دN) او$ و" ءار او ب "* ا م$ ) ن ر*ذ ،ر ا رودو ،- /ر ا ت //ؤ ا ل) ن م د ا او5 : ف/و ر ا ناو د ب! مظ ا ) م / ا ل ط ا د ر ^أ و د أ ( - / 1973 ير ") ا B و، ناو د ب! ) رط ا ت!" ت !و ( - / 1973 ، و ) م* لو5" سد5 ا ( - / 1983 ، و ) ل0 /ر ا نو)"* ن ط/ H ل طأ ( - / 1981 و ،م ) ل ط - )ر د ر ^أ - 0اد")4ا - !ر او -%ور ا ( - / 1987 ) 1 ( ھر ^و ، . ل او لاز يذ ا ،B ) ا دو ! ر ا % أ ل ط ا ةد او)أد ن ذ ا ن و ")ر " ذ ناو د) تأد) ،- ر ت و ةد رد أ د و ،ت )/ ا ) اذ*ھ و / نطو ا ( مد ك ذ ? ،تار, ا ةر ,* ت * ")ر " ن`H B ) ا د ةراز^ و ، ل ط - د0 ) 2 ( . لA1 ن ع ط"/ا د5H ،رھ ظ ا د ! ر ت * ل ط - ر -)ر " مھأو رد أو ،- ط/ ا - %5 ا - 1 B)ر ا نطو ا %5) ل ط ا ط)ر نأ أ د د ر ل * ناو ) د أ ( م 1984 ناو د ناد ! ف/و و ، ) B ^أ ندر : ل ط د أو د0 ( م رد يذ او 1996 ) 3 ( . 0 /أ ن ن`H -,اد! ر,* ا B در ا B ط/ ا ل ا أ : م ھار)إ ،يراوھ ل ) ،راو ير1H،دھد$ ا خر ا -%ور ،- " "/ ر / ، ! و)أ ! ،f ر ) 1 ( ص ،B)ر ا ل ط ا بدأ ،دواد ) د ! ر ن) د / ،رظ 122 . ) 2 ( ،رظ ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) 256 . ) 3 ( ،B و د ا ،رظ ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ص ، 24 .

(27)

،-! او ناد ! و)أ ل و ر ا ةد ر ،يرو1 H ف او ،س 1 B ر^ ) 1 ( ر ,* مھر ^و . و ل ط ا بدأ c ر " ?)"" ا -و ل ط ا ر و -- 1 -- ) -5ط BH $ ھأ ،ةد د ب )/ ك ذو ،- ! ا هذھ ن ار1N" ظ!A - )ر ا ةر ز او X 1 ا " ا ب ا B ن * يذ ا ر1N" ا ةرط / ت * B" ا ةواد) ا ة !و ،B ر " ا ث ! ،م ) دود! ا ك *"!4او ،ن ر ا نر5 ا ت اد) "! قط ا هذھ X! ا م/او وأ ةر " ا . ء إو م " ) م "ھا رو$ظ)و ك ذ سراد BH ن د " Bھو ،ءار ا ن دد ِلَ)ِ ن -*ر! تزر) ،ت و* او ن او - دو / ا ) أ ل د 1 ن) د !أ B" و* ا ر ا ل H * ،هداور ? "و م ا إ ةو د ت اد) ا ير ا ) 2 ( . ةاد او م " ا BH -)^ر H ، ھد!و ت و* ا -*ر! ا هذھ ر "5" م و $ * ،م ا ح " 4او ،- ود) ا ة ! ا دو ن جور1 او ة " ا م " ةرور%) ت - و ب )/أ ةر ز او X 1 ا ء رأ BH ىد $ د " ءار ا تاو د ةد0 / ا لو 1 ا ة ! ةر0 , ا -%$ ا ءار سو B )ط ج " Bھو ،- )ر ا رو @ ا د) د !أ ر ا تو "N - دو / ا ن H ،ت " ا ك " BH كاذ آ و5 بط 1 ط /) B/ ! ب ط1) ر مظ ر! ن * يذ ا ،ر ط ل س ! ن) د ار ر ا ةو د زر)" ن ن و ،م " ا BH ن )^ار ل طأ سو و . ) 3 ( او د ،ناد ) ا هذ$ - ) " ا ت ظو ! ا و د او ةءار5 ا ب"* ? ط أ ھر,*أ ن ،ل* ا وأ نو % ا - ! ن ءاو/ ،ل ط ا ر بو ط ا ىو"/ ا إ ر 4 طو -" ! ةز ! ت $/إ 5)"و ن أ ر B ط و ،ن دو / ا ير 1 ز ا رھ و إ ت و* ا ن ن / f د) و ،ن ر!) ا ن ض ر ا م ھار)إو ،ن ا - )! س رد صو ا ض ) ب ا اذھ BH / ن* و ،ر " 4ا فر " م - ر بر " 5 ا ـ " ا -ـ /رد ا ب"* ا $" %" B ــ -ــ , أ ن دو / ءار ــ !أ ل ــــ ـ د ) 1 ( ط ،ن ، $")"* و - طو ا - )ط ا ،م$" )"* و ل ط ا بدأ ،-! ار ل 1 ء ھ ،رظ 2 ، 1983 ص ، 39 . ) 2 ( BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ ص ،B)ر ا نطو ا 283 . ) 3 ( ص ، / ،رظ 284 .

(28)

ا مھر ^و داو ن/! د ! ،?Hار ا م ھار)إ ،يدراو) ا د / ،فر ن) . ) 1 ( ةر) , )و ،م " B و) ل ط او)"* ن ذ ا زر)أ ن ن /! قازر ا د) ر ا د و م ظ! " ىد ل ط -)و"* ا ةد 5 ا ت / زر)" هد H ،ر1آ يدو / ر حو%و) . ) 2 ( ر م/ا زر) ن ر!) ا BHو د -$ و - ر بر " ت * يذ او ،ر$ ا يو ر ا B وھو ل ط . ) 3 ( -)ر " ل ا اذھ BH - ادو/ ا بر " ا زر)أ ن و ، ) ا د ! f د) ر ا ةأر ا م "و م " و د" ةر) - ر ت /) ت * يذ ا ) 4 ( ، ك ھ ) إو /و ن ا د ! و يرد) ر*) ) ر ا ف . م B$H - )ر @ ا بر " ا ص1 H أ فر " BHو ،ن ر "/ - / 5 ا ت / / ))/) لA5"/4ا د$ BH 4إ -ط -*ر! ،بر@ ا ن B/ ا لA وھ ار )* د ر ارود ن * يذ ا ر ا ن`H نN ا اذھ ل0اوأ ن و$H ناو د ر د5H،ل ط ب"* ن ) ل ط ا ض ر ( ن ت ر ا BH ،ل ط ا ر ل BH ةزر ) ا هو و ا ن B 5 ا B د * ،ن ر ا نر5 ا $ ،ل ط ن واود ةد ر د5H ) ء ) ف أ ( و ، ) ر / ر از و ( و )ا -*ر ىر)* ا ( ) 5 ( ) BHو ، و ر*ز ن) ط ر ا زر) ير 5 $ ا م ھار)إ د ! َأ او د BH ل / ن * م$ د!او ل*و ،يود$ ا ق Hرو َ! ّر م ا إ تاو د ا - ر ر,*أ بو /N) . ) 6 ( ت و ترد ن ! ل ط و ا ير ا ص ) م "ھ4ا أد) س و" BHو ر ـ H ق)/ ا ل%H ن ن *و ،-ـ ھ B ـ ا اذ ـ *!) ناد ـ - )ر" ل ط ) م$ط )"را م ) 1 ( ،رظ ،يد ا ن ) ? ر ا ق) / ا ص ، 285 ، 289 . ) 2 ( ،- دو / ا ،B)د ا $)أ يد ،ل ط ا بدأ BH - ؤر ،ن /! قازر ا د) ،رظ 1997 ص ، 145 . ) 3 ( ص ،B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر ،يد ا ن ) ،رظ 308 . ) 4 ( ص ، / ،رظ 308 . ) 5 ( ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا ،رظ 28 . ) 6 ( ،رظ ،يد ا ن ) / ص ، 274 ، 275 .

(29)

ت ظو ! و د أ ت * يذ ا ،و د ! ء4ؤھ ن و ، "و . ) 1 ( ،ت )/ ا BH ل ط ا بد - H - Aط ا تHر - )ر ا ناد ) ا ن ھر @* س و"و ءار ا - ط BH ر "1 ا د !أ B"N و ،ل ط -)و"* - ر ت و تر$ظ ذإ ناو ) - ر - و رد NH ،ل ا اذ$) ن "$ ا ) ل ط ا د أ ( - / 1971 ، و ) ت4 $")ا ( - / 1973 و ، ) ھ ا X ز ( - / 1975 . ) 2 ( ر / ا ?)"" لA1 ن و B)ر ا نطو ا BH ل ط ا ر نإ ،لو5 ا - A1و إ ةو د ا دود! ىد "" 4 - %او" ت اد) فر ھروط" ل!ار و "N B1 ر " ا اذھ BH -)و"* ا - ر ا صو ا ك ذ) ب/"*" ،- او - ر* ا ة ! ) ضو$ ا " ) ط نN ا ل5" " ،-0 ا إ $ و" سارد ا ل " ، و)ر"و و و" ف! ا رو$ظ) ىر1أ - !ر إ ل ط -$ و ا - ر ا بر " ا ك ذ د ) ر H ، "H 5,و ل ط ا بدN) - "$ ا - 1 ا ت //ؤ او ر ا رودو تA او و % و A* ل ط بو"* ا ير ا ص ا ك ذ) . ب -ـ@ازH ا ـ' رــ : ،هروط" ل!ار و ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ةN ن ث د! ا ل) -) "* ا ن نو ا اذھ ت ھرإ ن ثد!" ،- - ) ل ط ا بدأ د 4وأ ف5 ،ر1N" ت و BH ل ط ا بدأ ىر1 ا Bھ تHر B" ا ةر 1 ا هذھ ،ر0از ا BH , ا ث , ا BH 4إ رو ا ر م و$H إ ر1N" ا اذھ دو و ،ن ر ا نر5 ا ن B م أ ر0از ا $) تر B" ا -) ا - د " 4او - H 5, او - " 4ا فورظ ا ت * بارط%4او ق 5 ا $ )ط B" ا - / / ا فورظ ا نأ * ،B/ ر ا لA"!4ا 5 * ،ه % و بد ا BH ر * " او ير0از ا در ا ن ) دار از ! ف5" د) لو B) *ر f : » &#Tو ارط?ا ر+7أ ش بر ا نأ % إ QHر! ك ذ ب $ نأ د& أ م @اد ا !$ !$ ا ت ارط?Kاو ! ر- ا كر ' ! $ ر ا قر ا ن ) 1 ( ،رظ ص ،ر0از ا BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا 21 . ) 2 ( ص ، / ،رظ 22 .

(30)

قر ا نأ ن!- ' ! د ا ! ?& ا هذھ ل+ ' ر7 ! وأ شT ! تTو ا / كر ءود ا ن عو Q ! ن 7 ر ا يذ ا وھ /$ ب $ ا اذھو ، $ ا رار& $Kاو ر ا بر ا ' بد ا رLN ر$ ! « ) 1 ( ن ناو"" م $ أ 4إ ،ر0از ا $) تر B" ا ةرھ 5 ا فورظ ا هذھ ن م^ر ا و ، " 1 ء )و ير0از ا ل ط ا تارد - " BH م$/ نأ N ن ل*) م "ھ4ا BH بد ا c ر " ?)"" H ن ء )د ا $) د B" ا ت $/4ا ك " ظ!A ،ر0از ا ىد ظ! أ "! ،- و ز " او - اذ.ا ل ط ا X ار) "!و حر/ و ص و ر ل د ر)*أو ،- ر0از ا - 0 ا مد م د و$H ،ير0از ا ? " ا BH ل ط ا بدأ ل N" تاد او ت $ ا $ @" B" ا ص ر ا B ^أ ك ذ ع "را BH ن ر و،ن$ ط تاددر ض 1 او : ) ا ن`H ،ص ر ا B ^أ إ -H %إ ،- ا تار / ) % أ تHر - ر0از ا تو ت * لA1 ن -0 - ) ت *! ن ل ط ا ? / تاد ا هدر/" - د او - / .ا م 5 ا ن - $ % BH يو"!" B" ا ت Hار1 او تار @ ) ت ! او ز @ ا إ ةد ز ،- و)ر" او ) 3 ( . و ق " إ ر ير0از ا ل ط -) "* ا c ر " BH ر,*أ » ! H تKو -H ا ء # ا / رH ا يذ ا ء ا ،ن ! او ن ! " ا م!# ھا ' ن!!ر@از ) 1 ( *ر f د) B) ،ث د! ا ير0از ا ر ا BH ت /ارد ، ،ر او - )ط - و5 ا راد ا ) د ، ت ( ص ، 07 . ) 2 ( ص ،ل ط ا بدأ % ن ،ض "ر د ! 26 . ) 3 ( ،ر د ! د ل ط ا بدأ ،ن ود - ^ ،رظ ةر*ذ ر "/ -طوط1 ،ث د! ا ير0از ا بد ا BH ،- " ) - ،- / .ا مو او بادGا - * 2008 ، 2009 ص ، 28 . » ... ْرَھ ْشَھ ، ْرَھ ْشَھ َ ْ ِإ ــ َْ7َ c َء ــ ْر ِ ْ َ ــ ُ َ-ْ#ِ ــ ْتو = َ ْب!ِHْ ا َو ْلَ$ْ َ ْك ... « ) 2 (

(31)

ف! N او ! ر بد ا ن ىو $ ا اذھ ذLأ ! آ « ) 1 ( ت $/إ - ن H ، BH مد5" ت * B" ا د او ص 5 او ت !ر/ ا ك " ،نN ا اذھ BH - ا $ ر*ذ ، $/راد : » !-ر$ ) لG ( ا د - ر # ت دT ا !#L لآ د! $ 1938 ل+ ،ن ? ر O " ا د - 7 ت !-ر$ ةد % إ ' ?) ، ) ةرH ا @ ا ( ، ) ء $ L ا ( و ) ب!#7 تار ( م & ا اذھ ' %$ نأ نود ، !اد و ت ! ! ر ا ةر ' لGL ك ذو ،ب !ذ ن د -أو و-و- ?ر ن ل7 / دT ت ! !$ L ا ل T لG& $Kا ) 2 ( ص 1" ر) ،ت "/ ا - $ ? ل ط ا بدN) م "ھ4ا د د5H لA5"/4ا د ) أ ل, د0ار ا ض ) : B"د ر ) ب ا ( و ) دھ ا ( - و ، ) ناو أ ( - و)/أ ت ! ل ط -$ و . B" او ،ل ط ا بدN) ت "ھا B" ا تA ا ن د د ا د ف! ا هذھ ب إ ) ن $ : » ) شد!& أ #H ( #H ، ) قر ط ( #H ، ) م$ ا ( #H ، ) ل ا ( ، #H ) د!رH ( #H و ) ض !ر ا ( « ) 3 ( H نN ا اذھ BH ث د! ا ير0از ا بد ا ل ر ن ب"* ن أ د ! A أ ةو ،B!0 / ا ر%1 ا د ! ،ير @ ا د ! ط ،يداو ن / ،f زر! د زو) ،ر ،ر طو رھ ط ا ص 5 ا -) "* BH ص"1ا ن و ،ار نو)"* او * ء4ؤھو ،تاو و يد ! ا /و ،تار و) ز ز ا د) مھر ^و حA د ! ،و!د د ! ر ,* ) 4 ( ب "* ? " BH ر )* ل* ) ت ھ / B" او ،ر0از ا BH ر ا رود ض ) تزر) د و بدN) ر,*أ ض$ نأ N ن اذھو ،از H ار1إ ار1إ - و ! و ،ل ط ا ) 1 ( د) ،? زو" او ر بر@ ا راد ،ص0 1 او ن % ا BH -/ارد ،ر0از ا BH ل ط ا - ،ش رد 5 ا ،نارھو 2003 ص ، 31 . ) 2 ( ،ف ط/ ،-5, ا - )ط ،حو ط او ? او ا ن ) ل ط ا بدأ ،B !د ل ) ،ر0از ا ط 1 ، 2009 ص ، 31 . ) 3 ( ،B)ر ا بر@ ا BH ل ط ا ص ،?)/ ا ن) قازر ا د) ،رظ ) - 5 )ط" - N" -/ارد ( هارو"*د -!ورطأ ، ،- " ) - ،- / .ا مو او بادGا - * ،بادGا BH -طوط1 2003 ، 2004 ، ص 92 ، 93 . ) 4 ( ،ش رد 5 ا د) ،رظ / ص ، 31 .

(32)

تارھ ظ" ا ك " ،-) "* ا ن نو ا اذ$) - ر0از ا - ود ا م "ھا رھ ظ ن و ،ل ط ا " B" ا - طو ا ت ر$ او - H 5, ا م/او ا لA1و و / -H 5, ا ةرازو $ ظ - /ارد ا ) 1 ( - ر0از ت 4و ةد BHو تار ةد ل ط - !ر/ ا م ا ت ظ * ، ار )* "ھا ت 1 ك ذ*و ،- " )و س ) ) يد /و م @"/ و نارھو* ت ر$ ) ا ن ةد" تارود ثA, BH - 1 BH م أ يذ * ل ط ا حر/ - طو - / 2008 و 2009 ف إ 2010 . Aط او ،- "1 ل0 /و ر) ل ط ا بدN) ر0از ا م "ھا ن - ةرظ ت * ك " $ !" ھرو$ظ ر1N" د ل ط -$ و ا - 5 ا ت * اذ`H ،ل ط ا ر ن ثد ن * )ر ر ا ن`H ،لA5"/4ا ل) ھرداو) تأد) - !ر/ او ،لA5"/4ا د ) إ ر )" ) ،ل 5) $ ظ! ر,*أ » ! د ا 7ر- ا اور+أ ن!ذ ا ل@او ا داور ا مظ نأ ءار او 7 م H e « ) 2 ( ل و و ا ير ا ص ا ن ل 5 / وھ ر0از ا BH ل ط ا بدأ ن م$ ر1N" ا اذھ دو و ، -/ ر*ذ * ن )إ ر0از ا " ت * يذ ا ?%و ا إ و نطو ا ع %وأ حA إ ) م "ھ4ا ن *H ،ر "/4ا B / ا ذإ ،هر ر!" رط1أ - و 5 دد ) ير0از ا ب ا ن * طو ا *ر! ا ت ذ)H ،BH 5, / و BH فو و ةر ) ادو$ س د ) ن)ا د ! ا د) c ا $/أر و - !A .ا اذھو ، " 1 و " وھ ظH ! ير0از ا 5) "! ، "/ / ض!دو ل"! ا ،-0 ا BH ر *H ا هذھ عرز ق رط ن 4إ ق5!" ن / ا ث ! * ـ ن بد ا ن /و ا 0ـ $ ا ل ــ او -ــ H -ـ ط ا ف 5," B ــ و*"و ل ــ و ن ــ ، » ' #+ ا T ط ا هذھ لG $ا ن د K / أ نو!ر@ازH ا نو ر ا ىأر دTو و7!# ط ا ـ H او ـ -?! ادو ـ Hأ ن نو ـ !ر- ل ـ @ و نطو ا ر ــ ' ،/ ــ ھKاأد ــ ـ م ـ ط ا ر ــ ـ ــ ظ ـ ا ل ــ - ا سراد ـــ ر ة ھد و ــ Lاد ــ ' ا ل ــ ! 7 ا جاو ــــــــ ) 1 ( د ل ط ا بدأ ،ن ود - ^ ،رظ ص ،ر د ! 29 . ) 2 ( ،ر0از ا ،ش - ) ا - )ط ا ،-/ارد ر0از ا BH ل ط ا ر ،ل و) ةد0 2007 ص ، 14 .

(33)

! G$)ا « ) 1 ( اذ*ھو ن *H ،ر0از ا c ر " BH - / ! ا تار" ا ل ط ا ر ب*او » %# ادھ #-ر / 'ر يذ ا ر!! او لو- ا #-ر %# ادھ ن 7و ةرو+# داد $Kا لG& $Kا د ر@ازH ا « ) 2 ( هروط" ل!ار م /5" ن* و، ةN ا ذ و ن ا إ ھ ،ن " ,ا ن " !ر إ : لG& $Kا ل T #-ر ) ةN ا ( لG& $Kا د #-ر ) روط ا ( أ-لG& $Kا ل T #-ر : نر5 ا ? ط - !A .ا -*ر! ا رو$ظ) ر0از ا BH -, د! ا - )د ا -%$ ا ت ر" ا مظ ? اذھو ،ن ر ا ث د! ا ير0از ا بد ا BH ن ,! ) ا ) 3 ( ن و ، - / ن ر0از ا ن / ا ء ا - ت//N" م, 1931 X0 " ن ن * B" او ، د ! ا د) c ا ةد 5) -0 ا م " $)او)أ ت!"H B" ا سراد ا ر " ا $" !A إ ا س د ) ن) . ا BH - )د ا -*ر! ا تر,N" ت !A .ا هذھ لظ BHو قر ا ن $"ار ظ ) ر0از بدأ A ل* " - اد) BH اد) ر,N" ا اذھو ،س و"و ر ) - 1و ،B)ر ا ،ير, ا ص ا ن ظ! رHوأ ل ط و ا ير ا ص ا ن *و ،ير0از B و ط ر0از ا BH ل ط ا ر B H رو$ظ لوأ ن * ك ذ و ،رو$ظ ا BH )/ ن * ذإ - / 1939 ) 4 ( ،B A ا د) ا ن) د ! د ، BH - ر ا " و ) د ا ) 1 ( ،ل و) ةد0 ر0از ا BH ل ط ا ر ص ، 24 . ) 2 ( ،- / .ا مو ا - ،ير0از ا ير ا ناو د ا BH ةءار ،ل ط ا ر - 0ار5 ا ر ،كار) -Hور1 م أ ،سارھأ قو/ B ا ز*ر ا ،ل ط ا بد لو ا 5" ا ت H 13 ، 14 ، 15 ي 2003 ص ،م 39 . ) 3 ( ،- ا 0 1و " ھ "ا ،ث د! ا ير0از ا ر ا ،ر د ! ،رظ 1925 ، 1975 بر@ ا راد ، ،ن ) ،تور ) ،B A/.ا 1985 ص ، 30 . ) 4 ( ،ل و) ةد0 ،رظ / ص ، 14 .

(34)

- ر0از ا سراد ا ت )و ء ) - /رد ا ( ) 1 ( د لو ا د0ار ا ك ذ) نو* ، ، ا B)ر او ،B , ا م ا $ H ن * B" او ،ةر! ا ر0از ا سراد BH ل ط ا لو ا ل ط ا ر و . ا د ! c ا أ إ -$ و ا د0 5 ا ن - و مظ د5H ،ير 5 ا B " ا رھ ط ناو ل ! ل5"/ ناو د BH ت د و ،سراد ا ذ A" ) - و)ر" ت وظ - 0اد")4ا سراد ( ) 2 ( ا د ! % أ ةر" ا هذھ BH ر0از ا BH ل ط ا ر ل0او ا داور ا ن و ا ءA) ا )أ يذ ا ،ن % ر -*ر BH ن/! -)ر ! م " ار و - او ل$ ا ن / " إ ناز ^ إ - ط / ن ،ماو أ لاوط ) 3 ( ت د أو د0 مظ H ، ناو ) - ر - و BH ) ةو" ا ن ! أ ( - A/.ا -H * $$ و ) 4 ( . BH ب ) ا و ل ط $$ و د0 5 ا ن - و نو !/ د !أ c ا مظ * - م$ ت * يذ ا ،B!A .ا ه "4ا ءار مظ % أ , و ،- "1 ت )/ ء4ؤھ ن و ،ةر! ا - )ر ا $/راد و -*ر! ) - و : و)أ ، / ا ن) B 5 ا د ! لو ،يرھاز ا B/و / ا يد $ ا د ! ،نو5 ) ن !ر ا د) ،نو !ر ن) ر*) ،- و) ? )ر ا ،B*و) ا د ! ،يود) ا )أ ،نو5 ا م ر* ا د) و ر ،ر 1 م/ 5 ا تاو و يد ! ا /و و ء ر*ز يد ،يو ر) ا ) 5 ( اذ*ھو ر -)ر " ر ^ او% 1 ن ذ ا ل0او ا داور او ةد ر ا - !ر هذھ ت * ر ا اذھ نو*) م$")ر " ت "ا ن ذ او ،ر0از ا BH ل ط ا م ل5"/ ن * ض$ مھر أ مظ تء H ،هرو$ و " و 1 ر ," م 5 ا ل N" لو !"و م $ ا ) 1 ( - د او - A1 ا م 5 ) -0 تء ،ت " او ن " ا ن ) $ / ةدو أ ةر ثA, م% ر @ ب "* وھ ،رظ ، $ او) نأ نطو ا اذھ ء ) د ر ر ا ن * B" ا - طو او ،ل و) ةد0 ? ر ا ق) / ا ص ، 26 . ) 2 ( BH ل ط و ا ير ا ص ا ،B و د ا ،رظ ص ،ر0از ا 32 . ) 3 ( ،ل و) ةد0 ،رظ / ص ، 28 . ) 4 ( " ةو" ا ن ! أ :" B" / ن ) ت ظ 1939 و 1945 - / ةر لوأ ت )ط ، 1953 ،ن / ") نود 1 ن)ا - )ط ) م - / ك ذ ن *و ،لA5"/4ا د ) تار ةد ?)ط" 1984 ر0از ) ب"* ا راد) . ص ، / ،رظ 28 . ) 5 ( ،B و د ا ،رظ / ص ، 33 .

Références

Documents relatifs

Therefore, we evaluated whether these new assays can also increase sensitivity and specificity of the sero- logical diagnosis of C. trachomatis reactive arthritis. The specificity

Here, we provide some sufficient conditions in order that the optimal trajectories starting from a point in the domain of differentiability of the minimum time function T (·) stay

Optimal scheduling of large orders in order to control the overall trading costs with a trade- off between market impact (demanding to trade slow) and market risk (urging to trade

Keywords: Random Walk, Cauchy Domain of Attraction, Stable Distribution, Local Large De- viations, Ladder Epochs, Renewal Theorem, Fuk-Nagaev

Eventually we pass to the limit in the linearized elasticity system and using all results in [5], on the one hand we obtain a variational problem that is satisfied by the

.ةيجراخلا قاوسلأا نم يحايسلا راسحنلاا ةرتف صيلقت لجا قإ • تارئاطلا يمدختسم ةدايز و يوجلا لقنلا ةعانص روطتل ارظن :يوجلا لقنلا تارمتؤم ةما كلت

The expected Arab water balance on the basis of 500 m 3 for individual per year, and the expected water balance on the basis of the rates of ACSAD show us that the signs of

[r]